Mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, że w zależności od typu, tabletki mogą się wchłaniać w różnych częściach układu pokarmowego. Co więcej, podczas gdy jedne zaczynają uwalnianie substancji leczniczej natychmiastowo, nawet już w jamie ustnej, inne robią to przez długi czas, sprawiając, że lek działa przez kilka godzin. Do tych drugich należą tzw. tabletki dojelitowe, których już sama nazwa wpędza w zakłopotanie wielu pacjentów. Ale czy słusznie? Sprawdź, czym tak naprawdę są i jak prawidłowo przyjmować tabletki dojelitowe!
Co to znaczy tabletki dojelitowe?
Dzisiejsze leki i farmaceutyki występują w wielu różnorodnych postaciach dobieranych w taki sposób, aby zmaksymalizować zarówno ich skuteczność, jak i łatwość dawkowania. Jednym z ciekawych rodzajów tabletek, któremu warto się bliżej przyjrzeć, są tabletki dojelitowe. Pomimo że ich nazwa najczęściej wywołuje u pacjenta zakłopotanie, to tak naprawdę mogą być one dla nas lepsze i bezpieczniejsze od zwykłych tabletek.
Leki dojelitowe to takie tabletki bądź kapsułki, które nie ulegają rozpadowi w kwaśnym środowisku żołądka, a uwalnianie substancji leczniczej odbywa się dopiero w jelicie cienkim. Dzieje się tak, ponieważ są to tabletki powlekane substancją odporną na działanie kwasu solnego. Tego typu substancjami pomocniczymi są np. metakrylan etylu, kopolimery kwasu metakrylowego czy niektóre sole magnezu.
Na czym polega przedłużone uwalnianie substancji leczniczej?
Spora część tabletek dojelitowych jest zarazem lekami o przedłużonym uwalnianiu. Oznacza to, że w ich składzie znajdziemy dodatkowo pierwiastki pomocnicze, mające wydłużać czas uwalniania składników aktywnych. Pozwala to zachować substancje czynne w odpowiednim stężeniu we krwi pacjenta przez kilka, a nawet kilkanaście godzin. Farmaceutyki o przedłużonym uwalnianiu można spotkać także pod nazwą leków o modyfikowanym lub opóźnionym uwalnianiu.
W tego typu tabletkach dojelitowych dawka substancji leczniczej jest nawet kilka razy większa, niż w innych podobnych lekach. Zazwyczaj stosuje się je raz lub maksymalnie dwa razy dziennie. Co więcej, niektóre tabletki tego typu mogą uwalniać lek na całej długości przewodu pokarmowego.
Czy tabletki dojelitowe i doodbytnicze są tym samym?
Wielu pacjentów otrzymujących lek w postaci tabletek dojelitowych z miejsca sądzi, że ich stosowanie przebiega doodbytniczo. Taki stan rzeczy wynika z mylnego postrzegania nazwy tego typu lekarstw. Jak się jednak okazuje, mimo że tabletki te rozpuszczają się w jelitach, to stosuje się je DOUSTNIE!
Brak świadomości tego stanu rzeczy oraz brak zapoznania się z instrukcją podaną na ulotce leku może skutkować nie tylko fatalną pomyłką i brakiem skuteczności, ale i podrażnieniem wrażliwej błony śluzowej jelita grubego i odbytu. Natomiast grupa leków, których stosowanie odbywa się poprzez wprowadzenie czopka do odbytnicy, nazywana jest lekami DOODBYTNICZYMI.
Jak prawidłowo przyjmować tabletki dojelitowe?
Wiemy już, że tabletka dojelitowa powinna zostać przez nas połknięta. Tutaj jednak również można popełnić błąd, np. przegryzając ją lub popijając niewłaściwymi płynami. Takie działanie wpływa na pozbawienie leku jego specyfiki, a tym samym obniżenie skuteczności.
Dojelitowe tabletki i kapsułki należy połykać w całości, popijając dużą ilością wody. Pod żadnym pozorem nie wolno rozgryzać ani ich rozdrabniać. Co więcej, nie zaleca się popijania ich sokami owocowymi i słodkimi napojami, które mogą spowodować naruszenie powłoki ochronnej. Pamiętajmy, aby zawsze przed przyjmowaniem jakichkolwiek tabletek zapoznać się ze wskazówkami stosowania zamieszczonymi w ulotce bądź dawkować tak, jak zalecił nam lekarz.
Tabletki i kapsułki dojelitowe — Jakie zalety ma taka postać leku?
Kapsułki i tabletki zawierające substancje odporne na kwas żołądkowy niosą za sobą wiele korzyści dla pacjenta. Przede wszystkim nie podrażniają żołądka, dzięki czemu mogą być bezpieczniejsze dla osób zmagających się z nadwrażliwością, chorobą wrzodową czy refluksem.
Kolejną zaletą tabletek dojelitowych jest możliwość zredukowania dziennej ilości dawek leku do jednej lub dwóch, co jest znacznie wygodniejszym rozwiązaniem, zwłaszcza dla zapominalskich pacjentów.
Natomiast atutem leków o przedłużonym uwalnianiu jest ograniczenie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, z racji długotrwałego, stabilnego utrzymywania niewielkiej dawki substancji czynnej w organizmie (w przypadku zwykłych tabletek otrzymujemy substancję leczniczą w formie jednego, silnego „strzału”).
Uwalnianie substancji czynnej w jelicie cienkim może także wiązać się z jej lepszą wchłanialnością, z racji optymalnych warunków błony śluzowej i braku kwasu, mogącego spowodować częściową degradację składników.
Jakie leki najczęściej występują w formie dojelitowej?
Wiele leków wykazuje lepsze działanie, kiedy rozpuszcza się dopiero w jelicie cienkim. Do popularnych preparatów występujących w formie dojelitowej należą leki:
- stosowane w chorobach żołądka (np. inhibitory pompy protonowej, omeprazol, pantoprazol);
- przeciwzapalne w chorobach jelit (np. mesalazyna, bisakodyl);
- przeciwzakrzepowe (np. zawierające w swoim składzie kwas acetylosalicylowy);
- przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. diklofenak, polopiryna, oksykodon, tramadol);
- przeciwcukrzycowe (np. metformina);
- antybiotykowe (np. amoksycylina, klarytromycyna).
Czym są tabletki dojelitowe? – Podsumowanie
Leki dojelitowe to tabletki ulegające rozpadowi dopiero po dotarciu do jelita cienkiego. Swoje właściwości zawdzięczają specjalnej powłoce z substancji odpornych na działanie kwasu żołądkowego, przez co lek uwalnia się dopiero w zasadowym środowisku jelit. Stosuje się je jak większość tradycyjnych tabletek i kapsułek, czyli doustnie, popijając sporą ilością wody. Pamiętajmy, że nie wolno ich dzielić. Niektóre tabletki dojelitowe wykazują przedłużone uwalnianie, przez co substancja czynna wchłania się przez dłuższy czas, nawet kilkanaście godzin. Głównymi zaletami tabletek dojelitowych są bezpieczeństwo dla żołądka, możliwość ograniczenia ilości dawek czy doskonała wchłanialność substancji wrażliwych na kwas żołądkowy.
